یست و دومین روزی است که سفره فیض الهی پهن است. باید وجود را به دریای فیض الهی افکند. هر چه بخواهی در این سفره هست. کافی است اراده کنی و بخواهی، سرگرمی های روزمره را به کناری گذاری و دل بدهی به رحمتش. اوج بارش مهربانی اش را در لحظات دلنشین افطار دریاب. دلت لرزید همه را دعا کن، همه را، تک تک ذرات عالم را که تسبیح گوی حضرت حق، جل و علایند.
این سطور و نقوش و اصوات، تنها بهانه ای است برای اتصال. تقدیم به محضرتان:
دعای روز بیست و دوم ماه مبارک رمضان
اللهمّ افْتَحْ لی فیهِ أبوابَ فَضْلَکَ وأنـْزِل علیّ فیهِ بَرَکاتِکَ وَوَفّقْنی فیهِ لِموجِباتِ مَرْضاتِکَ واسْکِنّی فیهِ بُحْبوحاتِ جَنّاتِکَ یا مُجیبَ دَعْوَهِ المُضْطَرّین.
نماز شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان
این نماز از شب بیستم تا شب بیست و چهارم خوانده می شود، هشت رکعت نماز است که پس از حمد، هر سوره اى را می توان قرائت کرد.
ترتیل جزء بیست و دوم قرآن کریم
شامل آیات ۳۱ سوره مبارکه احزاب تا آخر، تمام آیات سورههای سبأ و فاطر و آیات یکم تا ۲۷ سوره مبارکه یس با صدای مشاری العفاسی
اعمال شب قدر
اعمال شبهای قدر بر دو نوع است:
اعمالی که در هر سه شب انجام می شود و به اعمال مشترک معروف است و اعمالی که مخصوص هر یک از شبهای مبارک نوزدهم، بیست و یکم و بیست و سوم است.
اعمال مشترک:
۱. غسل کردن که بهتر است مقارن غروب آفتاب غسل کرده و نماز عشا با غسل خوانده شود.
۲. خواندن ۲ رکعت نماز که در هر رکعت بعد از حمد، هفت مرتبه سورهی توحید را خوانده و بعد از نماز هفتاد مرتبه گفته شود: اَستَغفُرِاللهَ وَ اَتوبُ اِلَیهِ.
۳. قرآن مجید را باز کرده و در مقابل خود گذاشته و دعای زیر را بخوانید و بعد از آن حاجت خود را از خدا بخواهید.
۴. مصحف شریف (قرآن کریم) را بر سر گرفته و مناجات زیر را بخوانید و بعد از آن حاجت خود را از خدا بخواهید:
۵. زیارت بارگاه امامحسین(ع) و خواندن زیارت آن حضرت
۶. احیا داشتن (بیدار ماندن و عبادت کردن) در این شبها. در روایات بسیاری از پیامبر(ص) و معصومین(ع) نقل شده است هر کس شب قدر را احیا کند، گناهان او آمرزیده شود.
۷. فضیلت و پاداش بسیار دارد که صد رکعت نماز خوانده شود و بهتر است که در هر رکعت بعد از سورهی مبارک حمد، ده مرتبه سورهی توحید خوانده شود.
۸. خواندن دعای زیر و طلب بخشش و رحمت از خدا برای گشایش امور مسلمین و خلق خدا:
در این شبهای مبارک، اعمال زیر نیز سفارش شده است:
۱. خواندن ۲ رکعت نماز برای سلامتی امام زمان (عج) و تعجیل در ظهور آن حضرت
۲. خواندن ۲ رکعت نماز برای شادی روح همهی درگذشتگان و اسیران خاک و ۲۵ بار گفتن ذکر “اللهم اغفرلی لجمیع المومنین و المومنات و المسلمین و المسلمات”
۳. خواندن ۲ رکعت نماز تقدیم به اهل بیت پیامبر(ص) و خواندن دعای توسل
۴. خواندن ۲ رکعت نماز حضرت زهرا(س): در رکعت اول بعد از حمد صد مرتبه سوره قدر و در رکعت دوم بعد از حمد صد مرتبه سوره توحید
۵. خواندن سورههای مبارک دخان و قدر
اعمال شب بیست و دوم ماه مبارک رمضان، سومین شب از لیالی قدر
اول- غسل که یکی در اول شب و یک غسل هم در آخر شب سفارش شده است.
دوم- تاکید بر شب زنده داری، امیرالمومنین (ع) فرمود: پیامبر خدا در دهه آخر ماه رمضان، بستر خود را جمع می کرد و کمرش را می بست و شب بیست و سوم، خانواده خود را بیدار می کرد و در آن شب، به صورت خفتگان، آب می پاشید.
همچنین در روایتی آمده است که فاطمه زهرا (س) نمی گذاشت که کسی از خانواده اش در آن شب (شب بیست و سوم) بخوابد و خواب آنان را با کم خوردن درمان می کرد و از روز برای آن شب، آماده می شد و می فرمود ‘محروم، کسی است که از خیر آن بی بهره بماند.’
سوم- تاکید بر زیارت امام حسین (ع)، امام رضا (ع) فرمود: کسی که در ماه رمضان، امام حسین (ع) را زیارت می کند، مواظب باشد که نزد قبر آن امام بودن را در شب جُهَنی از دست ندهد و آن، شب بیست و سوم است؛ شبی که امید است شب قدر باشد.
چهارم- خواندن سوره های عنکبوت، روم و دخان، امام صادق (ع) خطاب به ابوبصیر فرمود: هر کسی دو سوره عنکبوت و روم را در شب بیست و سوم ماه رمضان بخواند، به خدا قسم او از اهل بهشت است و هرگز در این سخن استثنا نمی کنم و نمی ترسم که خداوند، در این سوگند گناهی بر من بنویسد. این دو سوره نزد خداوند، جایگاهی والا دارند.
پنجم ـ خواندن هزار بار سوره قدر، امام صادق (ع) فرمود: اگر کسی در شب بیست و سوم ماه رمضان، هزار بار سوره قدر را بخواند، در حالی صبح خواهد کرد که یقین او، با اعتراف به آنچه مخصوص ماست استوار خواهد بود و این نیست، مگر به سبب آنچه در خواب خود می بیند.
ششم – دعا برای امام زمان (ع)، از امامان معصوم (ع) نقل شده است که این دعا را در شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان در حال سجده، ایستاده، نشسته و در همه حالات تکرار میکنی و نیز در همه اوقات این ماه و هر قدر که میتوانی و هر موقع از دوران زندگیات به یادت آمد میخوانی.
بعد از تمجید خدای و درود بر پیامبر(ص) میگویی ‘اللّهم کن لولیک الحجه بن الحسن، فی هذه الساعه و فی کل ساعه، ولیا و حافظا، و قائدا و ناصرا و دلیلا و عینا حتی تسکنه ارضک طوعا و تمتعه فیها طویلا’ یعنی
خداوندا! در این ساعت و در هر ساعت، برای ولی خود ، حجه بن الحسن سرپرست و نگهبان و پیشوا و یاور و راهنما و چشم باش، تا آن که او را در زمین خود، با اطاعت و رغبت مردم ساکن سازی و وی را در آن، به مدت طولانی بهره مند گردانی.
حدیث/ سودمندترین روزه ها
حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
هر که روزه او را از خوردن غذایی که هوس آن را کند باز دارد، بر خداست که وی را از غذای بهشت سیر کند و از شراب بهشتی بنوشاندش.
(بحارالانوار، ج۴۰، ص ۳۳۱٫)
امام علی علیه السلام فرمودند:
صوم النفس عن لذات الدنیا انفع الصیام
روزه نفس از لذتهاى دنیوى سودمندترین روزه هاست.
(غرر الحکم، ج ۱ ص ۴۱۶)
پوستر قرآنی
پاسخ آیت الله مجتبی تهرانی: چگونه سرنوشت محتوم را در آخرین شب قدر عوض کنیم؟/ شب بیست وسوم ماه رمضان، شب محو و اثبات
در روایتی که از زراره نقل شد، بیان شد که شب نوزدهم شب اندازهگیری و بررسی امور است؛ لذا از آن تعبیر به «شب تقدیر» شد. شب بیستویکم هم شبی است که امور مقدّر شده، ثبت و ضبط میشود. در شب بیست وسوم هم ولی الله الاعظم موارد ثبت شده را توشیح میکند. بنابر این امشب که شب بیست وسوم است، کار تمام شده است! پس ما برای چه اینجا جمع شده ایم؟!
من ابتدا دو روایت میخوانم و سپس عظمت امشب را عرض میکنم که به دلیل این عظمت، تا به این حد بر شب بیست وسوم تأکید شده است که بعضی قائل هستند که شب قدر، همین شب بیست وسوم است.
روایتی است که از روایات صحیح اصول کافی است. زراره میگوید امام محمد باقر(علیهالسلام) به من فرمودند: «أَ لَا أَدُلُّکَ عَلَى شَیْءٍ لَمْ یَسْتَثْنِ فِیهِ رَسُولُ اللَّهِ»؛ آیا میخواهی تو را به چیزی راهنمایی کنم که پیغمبر برای آن استثنا نیاورد؟ فرمایش حضرت اشاره به این است که پیغمبر در آن مسأله «اِنشاءالله» نگفت؛ بلکه آن را به صورت قطعی بیان فرمود. چون وقتی انسان «اِنشاءالله» میگوید، احتمال انحلال وعده وجود دارد. پیغمبر یکجا استثنا نکردند و محکم گفتند.
زراره میگوید گفتم بفرمایید! حضرت فرمود: «الدُّعَاءُ یَرُدُّ الْقَضَاءَ وَ قَدْ أُبْرِمَ إِبْرَاماً»؛ دعا قضا را رد میکند، اگر چه ثبت و ضبط شده باشد. در موثقه زراره نیز فرمودند که شب نوزدهم «لیلهالتقدیر» است و شب بیست ویکم «لیلهالإبرام» است. اگر چه تقدیر تو ثبت و ضبط شده باشد، با این حال اگر دعا کنی، خداوند آن را عوض میکند. در ادامه روایت میفرماید: «وَ ضَمَّ أَصَابِعَهُ».[۲] حضرت انگشتهایشان را مُشت کردند و به کنایه فرمودند اگر قضای تو به این محکمی هم باشد، خداوند آن را باز میکند!
روایت دیگری که آن نیز در اصول کافی است، روایت ابیولّاد از امام موسی کاظم(علیهالسلام) است که فرمودند: «عَلَیْکُمْ بِالدُّعَاءِ فَإِنَّ الدُّعَاءَ لِلَّهِ وَ الطَّلَبَ إِلَى اللَّهِ یَرُدُّ الْبَلَاءَ وَ قَدْ قُدِّرَ وَ قُضِیَ وَ لَمْ یَبْقَ إِلَّا إِمْضَاؤُه»؛ بر شما باد بر دعا! همانا دعا و درخواست از خدا، بلای ثبتشدهای را که تنها امضایش باقی مانده، رد میکند. «فَإِذَا دُعِیَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ وَ سُئِلَ صُرِفَ الْبَلَاءُ صَرْفَهً».[۳] اگر خداوند خوانده شودو از او درخواست شود، بلا از انسان دور میگردد.
شب بیست وسوم ماه رمضان، شب محو و اثبات
شب بیست وسوم، شب سرنوشت ساز است؛ شب محو و اثبات است. یعنی اگر آن چیزی که برای ما در شب بیست ویکم نسبت به سال آینده ترسیم شد نقصی داشت، در شب بیست وسوم میتوانی آن را با دعا عوض کنی و اگر سوء بود می توانی با دعا آن را تبدیل به حَسَن کنی. لذا عظمت شب بیست وسوم بیشتر از شبهای دیگر است؛ چرا که شب سرنوشت ساز است، شب محو و اثبات است. آنچه که در موثقه زراره بود همه درست است، امّا از طرف دیگر صحیحه زراره و روایت ابیولّاد نیز وجود دارد که مسائل را به خوبی ترسیم میکنند.
ماه مبارک رمضان، خانه ضیافت الهی
اهل معرفت می گویند ماه مبارک رمضان، «دارُ ضیافهِ الله» است. ماه رمضان، خانه مهمانی خدا است. ماه رمضان، ظرف زمان و مکان مهمانی خدا از بندگانش است. این محل، محل پذیرایی مهمانها است و این مقطع زمانی، مقطع پذیرایی خدا از انسانها است. عبارت «دارُ ضیافهِ الله» از خطبه پیغمبر اکرم پیرامون ماه رمضان گرفته شده است که حضرت فرمودند: «أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّهُ قَدْ أَقْبَلَ إِلَیْکُمْ شَهْرُ اللَّهِ بِالْبَرَکَهِ وَ الرَّحْمَهِ وَ الْمَغْفِرَهِ …ِ هُوَ شَهْرٌ دُعِیتُمْ فِیهِ إِلَى ضِیَافَهِ اللَّه»؛ ماه رمضان، ماهی است که شما به مهمانی خدا دعوت شده اید. «وَ جُعِلْتُمْ فِیهِ مِنْ أَهْلِ کَرَامَهِ اللَّهِ».[۹] شما در این ماه مورد کرامت خاصّ الهی قرار میگیرید.
حالا سؤال من این است که آیا امکان دارد که خدا به انبیا و اولیا بگوید که به مردم بگویید اینگونه مهمانداری کنید، امّا خودش به گونهای دیگر مهمانداری کند؟! مگر میشود خدا آداب ضیافت را به من بفرماید و خودش عمل نکند؟! آیا قبیح نیست امشب خدا از من سؤال کند که در این ماه رمضان که مرا در خانه خودش مهمان کرده چه چیزی همراه خودت آوردهای؟! آیا قبیح نیست که از من بپرسد که آیا گرسنهای یا سیری؟!
وفدت علی الکریم بغیر زاد من الحسنات و القلب السلیم
و حمل الزاد اقبح کل شیء اذا کان الوفود علی لکریم
من مهمان شخصی کریم شده ام و چیزی هم به همراه ندارم؛ نه حسناتی دارم و نه قلبی سلیم. آیا وقتی کسی در خانه کریم مهمان میشود، توشهاش را نیز همراه خود میبرد؟! چه زشت است این عمل! امشب همه ما دستخالی آمدهایم و میخواهیم دست پر برویم. اِطعام این مهمانی چیست؟ اطعام این مهمانی در خطبه پیغمبر اکرم آمده است؛ «برکت، رحمت و مغفرت». تمام خیرات عالم از این سه چیز نشأت میگیرد. هر چه بخواهی در این سه سرفصل گنجانده شده است.
ظاهر لیله القدر و باطن لیله القدر، خادمان ماه رمضان
آیا این خوان نعمت الهی که بنابر روایات، شب قدر قلب آن است، خدمه هم دارد؟ بله! خدمههای این دار ضیافت، در ارتباط با اسرار و خزانه غیب الهی هستند. یکی از این خدمهها فیوضات را از خزانه غیب الهی میگیرد، که از آن به «باطن لیلهالقدر» تعبیر میشود. او این فیوضات را به موجود نورانی دیگری تحویل میدهد که او فیض الهی را در همه عالم هستی منتشر میکند، و از او به «ظاهر لیلهالقدر» تعبیر میشود. این دو موجود نورانی با یکدیگر نسبت هم دارند و با هم محرم هستند. یکی مادر است و دیگری پسر است. مادر، فیوضات را از خزانه غیب الهی میگیرد و به دست پسرش میدهد و او است که این عنایات خداوندی را در عالم پخش میکند. در روایت نقل شده است که باطن لیلهالقدر زهرا(سلاماللهعلیها) است و ظاهر لیلهالقدر امام زمان(صلواتاللهعلیه) است.
جلسه بیست و سوم (۱ شهریورماه ۱۳۹۰)
مناجات/ میگن امشب شب قدره
مناجاتی با صدای حاج محمود کریمی
پوستر رمضانی
اعمال شب هاى ماه رمضان
دعاهای هنگام افطار:
ـ اللهم لک صمت و على رزقک افطرت و علیک توکلت
ـ بسم الله; اللهم لک صمنا و على رزقک افطرنا, فتقبل منا انک السمیع العلیم.
ـ دعای هنگام لقمه اول: بسم الله الرحمن الرحیم; یا واسع المغفره اغفر لى
ـ خواندن سوره قدر زمان افطار
ـ خواندن هزار مرتبه سوره قدر در هر شب از ماه مبارک رمضان
ـ خواندن صد مرتبه حم دخان
ـ خواندن دعاى افتتاح
ـ خواندن هزار رکعت نماز در سرتاسر این ماه
اعمال سحرهای ماه رمضان
خواندن سوره قدر در وقت سحرها
خواندن دعای سحر
خواندن دعای ابو حمزه ثمالی